İhtiyaç Analizi ve Kapasite Seçimi
Öncelikle kritik ve kritik olmayan yükler ayrıştırılır. Sunucu ve ağ cihazları, güvenlik sistemleri, aydınlatma, beyaz eşya ve iklimlendirme ayrı gruplara bölünür. Jeneratör tarafında marş akımı yüksek yükler, UPS tarafında ise güç faktörü ve harmonik içerik değerlendirilir. Tek faz mı, üç faz mı; bypass hattı nasıl kurgulanmalı; ATS mi, manuel transfer mi; bu soruların yanıtı yük ve bütçe dengesine göre netleştirilir. UPS için line-interactive mi yoksa online double-conversion mı gerektiği; voltaj dalgalanmaları ve kritik yük hassasiyetine göre karara bağlanır.
Transfer ve Entegrasyon Mimarisi
Güvenli geçiş mimarisi, sistemin kalbidir. Otomatik Transfer Şalteri (ATS) şebeke–jeneratör geçişini güvenli ve hızlı şekilde yaparken, kritik elektronikler UPS üzerinde kesintisiz beslenir. Jeneratör devreye girdiğinde, UPS giriş gerilimi ve frekans toleransları içinde kalmalıdır; aksi halde gereksiz bypass veya akü tüketimi yaşanır. Klemens, kablo kesiti, topraklama ve nötr düzeni; selektiviteyi ve kaçak akım korumasını bozmayacak şekilde planlanır. Metal gövde ve yakıt hattı güvenliği, sahada sıkı şekilde denetlenir.
Akü ve Yakıt Yönetimi
UPS akü ömrü, ortam sıcaklığı ve deşarj–şarj döngülerine doğrudan bağlıdır. Kritik yük süresine göre akü kabini kapasitesi belirlenir; üretici tavsiyelerine uygun şarj parametreleri seçilir. Jeneratör yakıt tankı, sızıntı ve korozyona karşı korumalı olmalı; havalandırma ve egzoz hattı standartlara uygun düzenlenmelidir. Düzenli yük bank testi, gerçekte kaç dakika yedekleme yapabildiğinizi doğrular; bu testler kayıt altına alınır ve periyodik bakım planına işlenir.
Harmonik, Gürültü ve Titreşim
Online UPS’ler harmonikleri filtrelese de, jeneratör–UPS kombinasyonunda toplam harmonik bozulma değerlendirilmeli, gerekirse ek filtreler veya uygun alternatör uyumu sağlanmalıdır. Jeneratörün yerleşiminde titreşim sönümleyiciler, akustik düzen ve komşu alanlara yayılan gürültü için kapalı muhafaza tercih edilir. Kablo güzergâhları ve topraklama noktaları; kamera, alarm ve ağ cihazları gibi zayıf akım altyapısıyla parazitsiz çalışacak şekilde tasarlanır. Bu yaklaşım, görüntü kaybı ve hatalı tetik gibi sorunların önüne geçer.
Test, Eğitim ve Teslim
Devreye almada, şebeke kesilme senaryoları gerçek zamanlı simüle edilir; ATS geçiş süreleri, UPS otonomi ve bypass davranışı izlenir. Aşırı yük ve kısa devre testlerinde selektivite doğrulanır. Kullanıcı eğitiminde; akü sağlığı, jeneratör çalışma prosedürü, yağ–filtre bakımı, periyodik test aralıkları ve acil durum adımları anlatılır. Pano ve kablo etiketleri, IP–MAC listeleri ve şema dosyası teslim edilir. Böylece servis ve bakım süreçleri öngörülebilir hâle gelir.
