Keşif ve Yük Analizi
Yenileme öncesi ilk adım, kullanım senaryosunu ve yükleri netleştirmektir. Aydınlatma, priz, mutfak cihazları, iklimlendirme ve ıslak hacimler ayrı ayrı ele alınır. Marş akımı yüksek cihazlar, diğer devrelerden ayrıştırılır. Üç fazlı besleme varsa fazlar arasında yük dengelemesi hedeflenir. Eski yapılarda sık rastlanan tek sigorta altına toplanmış çok sayıda devre, selektiviteyi bozar; bu düzen, yeni panoda devreler bazında ayrım yapılarak düzeltilmelidir.
Pano Düzeni ve Koruma Mimarisi
Yeni panoda hedef; anlaşılır, bakımı kolay ve seçici koruma sunan bir düzen kurmaktır. Ana girişte kısa devre kesme kapasitesi uygun koruma elemanları konumlandırılır, devrelerde aşırı akım ve kaçak akım koruması ayrı ayrı planlanır. Yaşam alanları için 30 mA hassasiyet tercih edilir; yangın riskine karşı daha yüksek eşik değerler ana gruplarda düşünülebilir. RCBO kullanımı, her devreye özel koruma sağlayarak gereksiz açmaları azaltır. Etiketleme ve pano şeması pano kapağında bulunmalı, müdahale anında aranan bilgi tek bakışta görülebilmelidir.
Kablo Güzergâhı, Kesit ve Malzeme Kalitesi
Eski sıva altı boruların içinden yeni kablo geçişi her zaman mümkün olmayabilir. Güzergâh tıkanıksa, yerinde dikkatli kanallama yapılmalı ve kırma işlemi sonrası yüzeyin nem ve darbe etkilerine karşı korunması planlanmalıdır. Kablo kesiti, devrenin akımına ve hat uzunluğuna göre seçilir; mutfak ve iklimlendirme gibi yüksek akım çeken hatlarda kesit yükseltilir. Klemens ve bara malzemeleri, oksitlenmeye dayanıklı ve tork değerlerinde sıkılmaya uygun olmalıdır. Kablo uçları pabuçla sonlandırılarak temas kalitesi güvence altına alınır.
Topraklama, Eşpotansiyel ve Islak Hacimler
Yetersiz veya kopuk toprak hattı, tüm koruma zincirini etkisizleştirir. Yenilemede topraklama sürekliliği ölçülmeli, ana eşpotansiyel barası ve bağlantıları gözden geçirilmelidir. Islak hacimlerde IP sınıfı yüksek armatürler ve sıçrama suyuna dayanıklı prizler kullanılmalı, metal gövdeli cihazların koruma iletkeni test edilmelidir. Kaçak akım rölesi fonksiyon testi tamamlanmadan teslim yapılmamalıdır. Bu adımlar, güvenliği gerçek anlamda hissedilir hâle getirir.
Zayıf Akım ve Akıllı Sistemlerle Uyum
Yenileme fırsatı, ağ, kamera, alarm ve otomasyon altyapısını da düzenlemek için en doğru zamandır. Kablo güzergâhlarında kuvvetli ve zayıf akım ayrıştırılmalı, kesişimlerde 90° kuralı uygulanmalıdır. Akıllı anahtar, dimmer ve sensörler için gerekli besleme hatları ve kontrol iletkenleri projeye baştan dâhil edilirse, ileride tadilat gerektirmeden genişleme imkânı doğar. Modem ve erişim noktalarının konumları, çekim kalitesi ve parazitsiz çalışma için planlanmalıdır.
Yaşam Devam Ederken Yenileme
Ev veya iş yeri kullanımdayken yenileme yapılacaksa etap etap planlama şarttır. Hangi gün hangi odanın çalışılacağı netleştirilir, geçici beslemeler ve güvenli kapatma prosedürleri belirlenir. Toz ve gürültü kontrolü, geçici kapaklar ve şantiye düzeni, kullanıcı konforunu doğrudan etkiler. Teslimde kısa bir kullanım rehberi, pano şeması ve ölçüm raporu bırakılmalı; bakım aralıkları önerilmelidir.
