Topraklama Sorunları

Topraklama Sisteminin Hukuki ve Yasal Gereklilikleri

Topraklama Sorunları Türkiye’de elektrik tesisatlarıyla ilgili topraklama sistemleri, Elektrik Tesisleri Yönetmeliği ve TS EN 60364 standartları ile zorunlu hale getirilmiştir. Özellikle 2001 sonrası yapılan binalarda topraklama tesisatı olmadan iskan ruhsatı verilmemektedir.

Bu yasal zorunluluklara rağmen, ne yazık ki birçok yapıda topraklama sistemleri ya eksik yapılmakta ya da hiç yapılmamaktadır. Bu da insan sağlığını ve cihaz güvenliğini doğrudan riske atmaktadır.

Özellikle apartman yöneticileri, iş yeri sahipleri ve müteahhitler için topraklama sistemini kurmak yalnızca bir tercih değil, aynı zamanda yasal bir yükümlülüktür.

Topraklama Türleri ve Kullanım Alanları

Topraklama sistemi yalnızca evlerdeki prizlerde değil, birçok alanda aktif olarak kullanılır. Kullanım amacına göre başlıca topraklama türleri şunlardır:

1. Koruma Topraklaması

Elektrikli cihazların gövdelerinde oluşabilecek kaçak akımı toprağa ileterek insanları koruyan sistemdir. Ev tipi cihazlarda en yaygın kullanılan topraklama türüdür.

2. İşletme Topraklaması

Elektrik santralleri, trafolar ve şebeke sistemlerinde kullanılan, faz ve nötr arasında oluşabilecek arızalara karşı sistemin dengesini koruyan profesyonel sistemdir.

3. Fonksiyonel Topraklama

Elektronik cihazların sağlıklı çalışmasını sağlamak için kullanılır. Hassas cihazlarda oluşabilecek parazitleri yok eder. Bilgisayar ağları, hastane cihazları ve laboratuvarlar gibi alanlarda hayati öneme sahiptir.

Evde Topraklama Testi İçin Pratik Yöntemler

Ev kullanıcıları için güvenli şekilde uygulanabilecek bazı basit kontrol yöntemleri vardır:

• Faz test kalemi: Prizdeki faz ve nötr uçlarına dokunarak topraklama var mı kontrol edilebilir.
• Üçlü priz test cihazı: LED’li cihazlar sayesinde topraklama, faz ve nötr hatlarının doğru bağlanıp bağlanmadığı anlaşılır.
• Yalnızca uzman kullanmalı: Voltmetre veya topraklama ölçüm cihazı ile yapılan testler ancak eğitimli kişilerce yapılmalıdır.

Yanlış uygulama sonucu elektrik çarpması riski olduğundan bu işlemler sırasında dikkatli olunmalı, mümkünse uzman desteği alınmalıdır.

Topraklaması Olmayan Prizler Nasıl Anlaşılır?

Topraklama Sorunları Evlerde her priz topraklamalı değildir. Özellikle eski binalarda bazı prizlerin iç hattında sadece faz ve nötr olabilir. Topraklamasız prizler şunlarla tespit edilebilir:

• Fişin metal uçları üç girişli olsa da prizde 3. (toprak) hat yoksa
• Toprak bağlantısı görsel olarak yapılmamışsa (şase bağlantısı yoksa)
• Topraklama test cihazı kırmızı ışık gösteriyorsa

Bu tür prizler genellikle çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi cihazlar için risklidir ve mutlaka yenilenmelidir.

Topraklama Hattı Renkleri

Elektrik tesisatında renk kodları uluslararası standartlara göre belirlenmiştir:

• Toprak hattı: Sarı-yeşil çizgili
• Faz hattı: Kahverengi veya siyah
• Nötr hattı: Mavi

Toprak hattı bu renklerle çekilmediğinde karışıklık yaşanabilir. Eski tesisatlarda bu renk standartları olmayabilir. Bu nedenle mutlaka uzman biri tarafından kontrol edilmelidir.

Topraklama Olmadan Kaçak Akım Rölesi Çalışır mı?

Hayır, kaçak akım rölesi (KAKR) sistemin güvenliğini ancak etkin bir topraklama hattı varsa sağlayabilir. Topraklama yoksa KAKR, hatalı değerler algılar ve sürekli atabilir veya hiç atmayabilir.

Kaçak akım rölesi:

• Can güvenliği sağlar
• Kaçak akımları milisaniyeler içinde tespit eder
• Topraklamanın tamamlayıcısıdır

Ancak röle, doğru topraklama olmadan işlevsiz hale gelir.

Topraklama Test Raporu ve Periyodik Kontroller

İşyeri ve kurumlar için yılda en az bir kez topraklama testi yapılması ve belgelendirilmesi yasal zorunluluktur. Elektrik mühendisleri ya da yetkili firmalar tarafından hazırlanan “topraklama ölçüm raporu”, iş güvenliği kapsamında gereklidir.

Özellikle şu alanlarda rapor alınması şarttır:

• Okullar
• Fabrikalar
• AVM’ler
• Restoranlar
• Oteller
• Hastaneler

Topraklama İhmali Sonucu Yaşanan Gerçek Vaka Örnekleri

Topraklama sisteminin ihmali sonucu yaşanan bazı trajik olaylar dikkat çekicidir:

• İzmir’de bir kafede: Bulaşık makinesinin gövdesinde biriken kaçak akım sonucu çalışan çarpıldı.
• Antalya’da bir apartmanda: Topraklaması olmayan asansör motoru kısa devre yaparak yangına yol açtı.
• Mersin’de bir fırında: Hamur makinesi gövdesine elektrik vererek personelin yaralanmasına neden oldu.

Bu gibi vakalar, basit gibi görünen topraklama sistemlerinin aslında hayati derecede önemli olduğunu göstermektedir.

İletişim

Topraklama sisteminizde sorun varsa, kaçak akım problemleri yaşıyorsanız ya da elektrik çarpması riski sizi endişelendiriyorsa hemen bizimle iletişime geçin. Alanya ve çevresinde uzman teknik ekibimizle hizmetinizdeyiz.

Telefon: 0530 254 18 55
WhatsApp: WhatsApp ile İletişime Geçin